Je vindt het erg handig of een vreselijke inbreuk op je persoonlijke vrijheid: algoritmes. Zoals je weet bepalen algoritmes online voor een deel jouw persoonlijke bubbel gelukzaligheid. Maar niet iedereen wil dat die bubbel bepaald wordt door algoritmes. Sommige ontwikkelaars proberen daar verandering in te brengen.
Zo had je jaren geleden al een poging genaamd ‘Ello’, een soort Facebook maar dan betaald. Het grote voordeel was dat er geen advertising te zien was en dat je zelf ‘in control’ was. Je zou denken, als je hoort wat mensen over het algemeen vinden van algoritmes en advertising, dat Ello inmiddels helemaal het bommetje zou zijn. Niets is minder waar. Van de goed bedoelde insteek is niet veel overgebleven. Ello is nu vooral een verzamelplaats voor creatieven. Misschien was Ello gewoon een paar jaar te vroeg?
We proberen het gewoon nog eens opnieuw, dachten ze daarna bij ‘Vero’, een paar jaar later de kersverse nieuweling in het land van social media. Ze noemden het - en noemen het nog steeds - ’true social’ waarmee ze je beloofden dat jij invloed hebt op wat je ziet en dat er geen advertising in je feed komt. Dat moois kwam je allemaal tegemoet doordat het niet gratis was. Maar ook Vero is nu een platform voor creativiteit geworden, een showcase achtige omgeving. Hoewel wat gammel, kan het een strategie zijn natuurlijk. Kijken hoeveel mensen happen en dan de grootste groep nemen om je kanaal te ‘rebranden’.
Dan hebben we ook nog de andere kant van de medaille. En daarmee bedoel ik de groepjes gelijkgestemden die op organische wijze tot stand zijn gekomen. In de marketing ook wel geduid als communities. Deze groepjes zijn, lijkt me, ooit gevormd door algoritmes. Want als je maar lang genoeg gelijke content aanklikt, bekijkt of zoekt, dan wordt je feed vanzelf een smal straatje waarin je alleen maar mensen en onderwerpen tegenkomt waar je het helemaal mee eens bent. Marketeers houden daarom van communities. Lekker overzichtelijke kluitjes gelijkgestemden die op jouw boodschap zitten te wachten, mits relevant natuurlijk.
Aan de ene kant zorgen algoritmes dat je een (te) beperkt beeld krijgt, aan de andere kant clusteren ze dus groepen mensen die graag een beperkt beeld willen hebben. Ondanks de beste bedoelingen is het Ello en Vero een paar jaar geleden niet gelukt om een betaald sociaal media kanaal te starten. De conclusie zou kunnen zijn dat als je voor je social media kanalen moet betalen, het opeens een stuk minder interessant wordt. Blijkbaar zijn algoritmes toch niet erg genoeg en is de voorgeschotelde advertising ook niet storend genoeg om de overstap te maken, ondanks dat iedereen erover klaagt. Want hoeveel van jouw vrienden heb jij al niet gehoord die ‘gaan kappen’ met Twitter, Instagram, Facebook, LinkedIn en alle andere sociale kanalen, en er toch nog steeds ‘op’ zitten? Social media zijn blijkbaar zo onmisbaar geworden dat het lijkt dat we accepteren dat advertising en algoritmes er onderdeel van zijn.
Het voordeel, hoe dubieus ook, van de huidige social media is dat jij bepaalt of je aan alle ‘rommel’ voorbij scrolt of niet. En dat je door de algoritmes ook veel content krijgt voorgeschoteld die jou inderdaad kan boeien, want anders klikte je er niet zo vaak op, toch?
Een gekke gedachte speelt op: misschien is bij de hand genomen worden gewoon een onmisbaar deel van je leven? Omdat je vanaf je geboorte misschien niet anders gewend bent: je opvoeding, je school, je inspiratiebronnen of zelfs een algoritme. En misschien mis je het wel als niemand dat meer voor je doet? Misschien mis je zelfs de advertising (mits goed getarget op interesse) als het er niet meer is, omdat het naast vervelend ook mooi, boeiend, ontroerend en grappig kan zijn en je tot denken aan kan zetten? Zou dat waar kunnen zijn, is het leven echt een groot algoritme? Het moet niet gekker worden.